با عنایت به بند ب ماده 11 و ماده 14 قانون پولی و بانکی کشور مصوب سال 1351 و با هدف تعیین سازوکار مناسب جهت تعیین تکلیف حساب‌های مطالبه‌نشده و مازاد در مؤسسات اعتباری، کاهش احتمال سوءاستفاده از وجوه حساب‌های یادشده، ارتقای شفافیت‌های مالی و ایجاد رویه‌ای واحد و یکسان در دفترداری مؤسسات اعتباری و همچنین صیانت از منافع سپرده‌گذاران و صاحبان وجوه، دستورالعمل اجرایی شناسایی و تعیین تکلیف حساب‌های مطالبه‌نشده و مازاد ریالی که از این پس به اختصار دستورالعمل نامیده می‌شود، تصویب می‌گردد.
فصل اول: تعاریف و کلیات
ماده 1: در دستورالعمل عبارات ذیل در معانی مشروح به کار می‌روند:
- بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
- مؤسسه اعتباری: بانک یا مؤسسه اعتباری غیربانکی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی می‌باشد.
- حساب سپرده: حساب‌های سپرده قرض‌الحسنه (اعم از پس‌انداز و جاری) و سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار (اعم از سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی، کوتاه‌مدت ویژه و بلندمدت).
- حساب راکد: حساب سپرده‌ای که وفق ضوابط مقرر در این دستورالعمل طی مدت معینی نزد مؤسسه اعتباری بدون گردش مالی باقی مانده باشد.
- گردش مالی: هرگونه تراکنش بدهکار یا بستانکار حساب سپرده، به استثنای تراکنش بستانکار ناشی از واریز سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی به همان حساب، واریز جایزه نقدی سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز به همان حساب، برداشت مؤسسه اعتباری بابت هزینه‌های نگهداری و اطلاع‌رسانی موجودی حساب و همچنین واریز و برداشت ناشی از اشتباه واریزی وجوه توسط مؤسسه اعتباری.
- حساب مطالبه‌نشده: مانده وجوه نزد مؤسسه اعتباری که وفق شرایط مندرج در این دستورالعمل، از سوی صاحبان آن مورد مطالبه قرار نگرفته است.
- شناسایی: احراز هویت، شماره تلفن، پست الکترونیک و یا … مشتری جهت برقراری ارتباط با وی.
- وجوه بلاتکلیف: وجوه حساب‌های مطالبه‌نشده‌ای که مطابق با ضوابط مندرج در این دستورالعمل صاحبان آنها شناسایی نشده و یا علی‌رغم شناسایی، مشتری به ارتباط مؤسسه اعتباری از طریق تماس‌ها، مکاتبات و یا … پاسخگو نبوده و یا مراجعه‌ای در خصوص تعیین تکلیف وجوه مزبور نداشته است.
- تعیین تکلیف: هرگونه اقدام و یا دستور مشتری و یا مقام ذی‌صلاح، در چارچوب ضوابط و مقررات، جهت واریز، برداشت، انتقال و … وجوه مشتری نزد مؤسسه اعتباری.
- حساب مازاد: حساب/ حساب‌هایی که بیش از تعداد مجاز در این دستورالعمل افتتاح شده باشد.
ماده 2: گستره شمول این دستورالعمل محدود به وجوه و حساب‌های ریالی با مانده معادل یا کمتر از بیست میلیون ریال است. وجوه و حساب‌های سپرده ارزی و نیز حساب‌های سپرده دولتی تابع ضوابط و مقررات خاص خود می‌باشد.
ماده 3: هیأت مدیره مؤسسه اعتباری مکلف است ضمن تعیین یکی از واحدهای سازمانی جهت پی‌گیری مفاد این دستورالعمل، سازوکارهای اجرایی لازم را تمهید و بر حسن اجرای آن نظارت نماید.
فصل دوم: ضوابط ناظر بر حساب‌های راکد و مطالبه‌نشده
ماده 4: حساب‌های سپرده به شرح ذیل، بدون تغییر سرفصل حساب، به عنوان حساب راکد تلقی می‌گردند:
- حساب سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز فاقد گردش مالی برای مدت حداقل سه سال،
- حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری، فاقد گردش مالی از تاریخ ارائه آخرین برگ چک به مؤسسه اعتباری برای مدت حداقل یک سال،
- حساب سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی فاقد گردش مالی برای مدت حداقل دو سال.
ماده 5: مؤسسه اعتباری مکلف است سازوکاری فراهم نماید که از طریق آن، گزارش حساب‌های سپرده‌ای راکد به شرح ذیل از سطح شعب، حداقل هر شش ماه یکبار اخذ گردد.
- حساب سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز راکد با موجودی معادل یا کمتر از 100،000 ریال،
- حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری راکد با موجودی معادل یا کمتر از 400،000 ریال،
- حساب سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی راکد با موجودی معادل یا کمتر از 200،000 ریال.
ماده 6: مؤسسه اعتباری موظف است پس از تشخیص حساب‌های سپرده‌ای موضوع ماده 5 این دستورالعمل، اقدامات لازم نظیر تماس تلفنی، ارسال پیامک و مکاتبه با مشتری را جهت تعیین تکلیف حساب‌های مزبور انجام دهد.
ماده 7: مؤسسه اعتباری موظف است اقلام ذیل را به سرفصل حساب‌های مطالبه‌نشده منظور نماید:
- آن دسته از حساب‌های راکد تعیین تکلیف‌نشده به شرح زیر:
- حساب سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز فاقد گردش مالی برای مدت حداقل دو سال از تاریخی که به عنوان حساب راکد تلقی شده است،حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری، فاقد گردش مالی برای مدت حداقل یک سال از تاریخی که به عنوان حساب راکد تلقی شده است،حساب سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی فاقد گردش مالی برای مدت حداقل یک سال تاریخی که به عنوان حساب راکد تلقی شده است،
- چنانچه قرارداد حساب‌های سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت ویژه و سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت در سررسید تمدید نشده و وجوه آنها به حساب‌های سپرده کوتاه‌مدت عادی مرتبط با آن (حساب‌های افتتاح‌شده برای واریز سود سپرده‌های مذکور) منتقل شود، در این صورت حساب سپرده کوتاه‌مدت مرتبط تابع مفاد بند 3-1-7 است.
- چک‌های بانکی فروخته‌شده (صادره) تسویه‌نشده که حداقل سه سال از تاریخ صدور آنها سپری شده باشد؛
- جوایز نقدی حساب‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز که به دلایلی نظیر بسته شدن حساب، به حساب مزبور واریز نگردیده و حداقل سه سال از تاریخ تعلق آنها به صاحبان حساب گذشته باشد؛
- مازاد سود قطعی بر سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌داری که حساب سپرده واریز سود مرتبط با آن بسته شده و حداقل سه سال از تاریخ تعلق آنها گذشته باشد؛
- اوراق مشارکت سررسیدشده‌ای که وجوه آن علی‌رغم گذشت سه سال از سررسید اوراق مزبور، توسط خریداران مطالبه نشده باشد؛
- اضافه صندوق که حداقل شش ماه از تاریخ ایجاد آن سپری شده باشد؛
- حواله‌های وارده که صاحبان آنها مشخص نبوده و حداقل دو سال از تاریخ وصول آنها سپری شده باشد؛
- مانده کارت‌های هدیه منقضی‌شده که از تاریخ انقضای آنها حداقل سه سال گذشته باشد؛
- جوایز غیرنقدی حساب‌های حساب سپرده قرض‌الحسنه که توسط مؤسسه اعتباری وفق دستورالعمل اعطای جوایز به حساب‌های قرض‌الحسنه به فروش می‌رسد، حداقل دو سال از تاریخ فروش آنها سپری شده و در صورت عدم فروش، حداقل سه سال از تاریخ تعلق آنها به صاحبان حساب گذشته باشد؛
- سایر مبالغ مطالبه‌نشده حسب تشخیص بانک مرکزی.
ماده 8: مؤسسه اعتباری مکلف است سازوکاری را فراهم نماید که از طریق آن گزارش حساب‌های مطالبه‌نشده از سطح شعب به صورت سالانه، اخذ و اقدامات لازم در خصوص هریک به شرح ذیل انجام شود:
- مؤسسه اعتباری موظف است در ارتباط با حساب‌های مندرج در بند 1-7:
- صاحبان حساب را شناسایی و جهت مراجعه و تعیین تکلیف مراتب را از طرقی نظیر تماس تلفنی، ارسال پیامک، مکاتبه و یا … به آنها اعلام و در صورت مراجعه مشتری، حسب تعیین تکلیف وی اقدام نماید؛
- در خصوص حساب‌های سپرده انفرادی:
- در صورت شناسایی و عدم تعیین تکلیف مشتری، وجوه مزبور را به سایر حساب‌های فعال وی از همان نوع نزد همان مؤسسه اعتباری واریز نماید؛
- در صورت شناسایی و عدم تعیین تکلیف مشتری و عدم وجود سایر حساب‌های فعال مشتری، وجوه مزبور را پس از گذشت حداقل دو سال از انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده، به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید.
- مانده حساب‌های سپرده مشترک را در صورت شناسایی صاحبان حساب و عدم تعیین تکلیف، پس از گذشت حداقل دو سال از انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده، به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید؛
- در صورت عدم شناسایی صاحب حساب، مانده حساب‌های مزبور را پس از گذشت حداقل دو سال از انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده، به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید.
- مؤسسه اعتباری موظف است در ارتباط با حساب‌های مندرج در بندهای 2-7 الی 4-7:
- صاحبان وجوه مزبور را شناسایی و جهت مراجعه و تعیین تکلیف، مراتب را از طرقی مانند تماس تلفنی، ارسال پیامک، مکاتبه و یا … به آنها اعلام و در صورت مراجعه مشتری، حسب تعیین تکلیف وی اقدام نماید؛
- در صورت عدم مراجعه و عدم تعیین تکلیف از سوی مشتری، حساب‌های فعال وی نزد همان مؤسسه اعتباری را یافته و وجوه یادشده را به یکی از حساب‌های مزبور واریز نماید؛
- در صورت عدم شناسایی صاحب وجوه و یا در صورت شناسایی و عدم مراجعه و عدم شناسایی حساب‌های فعال مشتری، مانده وجوه مزبور را پس گذشت حداقل دو سال از انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده، به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید.
- مؤسسه اعتباری موظف است در ارتباط با حساب‌های مندرج در بندهای 5-7 الی 7-7، پس از گذشت دو سال از تاریخ انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده و عدم تعیین تکلیف آنها، وجوه مزبور را به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید؛
- مؤسسه اعتباری موظف است در ارتباط با حساب مندرج در بند 7-8:
- صاحبان کارت‌های مزبور را شناسایی و جهت مراجعه و تعیین تکلیف مراتب را از طرقی مانند تماس تلفنی، ارسال پیامک، مکاتبه و یا … به آنها اعلام و در صورت مراجعه صاحبان کارت، حسب تعیین تکلیف وی اقدام نماید؛
- در صورت شناسایی صاحب کارت‌های یادشده و عدم تعیین تکلیف از سوی وی، حساب‌های فعال وی نزد همان مؤسسه اعتباری را یافته و وجوه استفاده‌نشده کارت‌های یادشده را به یکی از حساب‌های مزبور واریز نماید؛
- در صورت شناسایی و عدم تعیین تکلیف از سوی صاحب کارت و عدم وجود حساب‌های فعال وی، وجوه استفاده‌نشده کارت‌های مزبور را پس از گذشت حداقل دو سال از انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید؛
- در صورت عدم شناسایی صاحب کارت یادشده، وجوه استفاده‌نشده کارت‌های مزبور را پس از گذشت حداقل دو سال از انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده، به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید.
- مؤسسه اعتباری موظف است در ارتباط با حساب‌های مندرج در بند 7-9:
- صاحبان جوایز مزبور را شناسایی و جهت مراجعه و تعیین تکلیف مراتب را از طرقی نظیر تماس تلفنی، ارسال پیامک، مکاتبه و … به آنها اعلام و در صورت مراجعه مشتری، حسب تعیین تکلیف وی اقدام نماید؛
- در صورت شناسایی صاحب جوایز یادشده و عدم تعیین تکلیف از سوی وی، حساب‌های فعال وی نزد همان مؤسسه اعتباری را یافته و وجوه جوایز یادشده را به یکی از حساب‌های مزبور واریز نماید؛
- در صورت شناسایی و عدم تعیین تکلیف از سوی صاحب جوایز یادشده و عدم وجود حساب‌های فعال وی، وجوه جوایز مزبور را پس از گذشت حداقل دو سال از انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده، به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید.
- در صورت عدم شناسایی صاحب جوایز یادشده، وجوه جوایز مزبور را پس از گذشت حداقل دو سال از انتقال به حساب‌های مطالبه‌نشده، به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل نماید.
تبصره 1: مؤسسه اعتباری موظف است هم‌زمان با واریز وجه مانده حساب‌های مطالبه‌نشده موضوع بند 7-2 به یکی از حساب‌های فعال مشتری نزد همان مؤسسه اعتباری، نسبت به برگشت بدهی مؤسسه اعتباری در خصوص حساب چک‌های بانکی فروخته‌شده (صادره) اقدام نماید.
تبصره 2: حداکثر مهلت مؤسسه اعتباری جهت انجام اقدامات فوق، یک سال پس از اخذ گزارش موضوع این ماده تعیین می‌گردد.
ماده 9: مؤسسه اعتباری می‌تواند علاوه‌بر اقدامات این دستورالعمل، حسب ضرورت نسبت به اطلاع‌رسانی عمومی به مشتریان از طرقی نظیر درج در پایگاه اطلاع‌رسانی مؤسسه اعتباری و یا اعلام از طریق رسانه‌های جمعی اقدام نماید.
ماده 10: هرگونه گردش مالی در حساب‌های سپرده‌ای که وفق مفاد این دستورالعمل به عنوان حساب راکد تلقی شده و یا به سرفصل حساب‌های مطالبه‌نشده و یا وجوه بلاتکلیف، منتقل شده‌اند، بدون نیاز به مراجعه مشتری، موجب انتقال آنها به سرفصل حساب‌های اولیه می‌شود.
ماده 11: بانک مرکزی حداکثر دو ماه پس از ابلاغ این دستورالعمل، سرفصل حساب‌های لازم را تعریف و به شبکه بانکی کشور ابلاغ می‌نماید.
ماده 12: مؤسسه اعتباری مکلف است در زمان افتتاح حساب سپرده مفاد این دستورالعمل را به نحو مقتضی به اطلاع مشتری برساند و در قرارداد افتتاح حساب سپرده، ماده‌ای را با این مضمون درج نماید که در صورت عدم گردش مالی حساب و یا عدم تعیین تکلیف توسط مشتری ظرف مدت‌های مقرر در این دستورالعمل، حسب ضوابط و مقررات ابلاغی با مانده حساب برخورد خواهد شد.
فصل سوم: وجوه اشخاص متوفا و محجور
ماده 13: مؤسسه اعتباری موظف است بلافاصله پس از کسب اطلاع از فوت، جنون و سفاهت شخص حقیقی، وجوه متعلق به وی نزد خود را به سرفصل حساب دفتر کل (وجوه اشخاص متوفا و محجور) با معین‌های جداگانه منتقل کرده و حساب‌های مذکور را جهت ممانعت از هرگونه برداشت از آن، مسدود نماید.
- تبصره 1: مواردی که به موجب قوانین و مقررات ذی‌ربط، برداشت از حساب‌های مذکور امکان‌پذیر باشد، از شمول مفاد این ماده مستثناست.
- تبصره 2: کسب اطلاع در خصوص سفاهت و جنون شخص صرفاً از طریق مراجع قانونی و در رابطه با فوت شخص حقیقی از هر طریقی نظیر، مراجع قانونی، اطلاع‌رسانی وراث، موصی‌له و … امکان‌پذیر است.
ماده 14: مؤسسه اعتباری مکلف است از طرقی مانند تماس تلفنی، ارسال پیامک، مکاتبه و یا … اقدامات لازم را در خصوص شناسایی و اطلاع صاحبان حق و یا نمایندگان قانونی از قبیل وراث متوفا و قیم شخص سفیه و مجنون جهت مراجعه و تعیین تکلیف وجوه موضوع ماده 13 انجام دهد.
ماده 15: در صورت عدم شناسایی صاحبان حق و یا در صورت شناسایی و عدم مراجعه آنها، مانده وجوه مزبور پس از گذشت حداقل سه سال از تاریخ انتقال به سرفصل حساب دفتر کل وجوه اشخاص متوفا و محجور حسب مورد به سرفصل وجوه بلاتکلیف منتقل می‌شود.
ماده 16: حساب‌های سپرده‌ای اشخاص متوفا موضوع این فصل تا زمانی که وجوه آنها طبق قوانین و مقررات ذی‌ربط به وراث، موصی‌له و یا سایر صاحبان حق پرداخت نشده، از امتیازات مربوط برخوردار می‌باشد.
- تبصره: پرداخت سود به حساب‌های سپرده‌گذاری که در قرارداد آنها رابطه وصایت مؤسسه اعتباری بعد از فوت شخص پیش‌بینی نشده و نیز اعطای هرگونه ابزار برداشت از حساب‌های وجوه اشخاص متوفا، نظیر دسته چک و کارت الکترونیکی ممنوع بوده و از شمول مفاد این ماده مستثناست.
ماده 17: حساب سپرده‌ای متعلق به اشخاص مجنون و سفیه از تاریخ اطلاع، از هیچ‌یک از امتیازات مربوط به آن برخوردار نمی‌باشد. شرکت در قرعه‌کشی حساب‌های سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز متعلق به اشخاص مزبور از شمول مفاد این ماده مستثناست.
فصل چهارم: سایر الزامات
ماده 18: مؤسسه اعتباری صرفاً در مواردی که انجام عملیات بانکی و یا ارائه خدمات بانکی مستلزم وجود حساب سپرده است، می‌تواند برای مشتری حساب سپرده افتتاح نماید.
ماده 19: هریک از مؤسسات اعتباری مجاز به افتتاح و نگهداری بیش از یک حساب سپرده انفرادی و یک حساب مشترک سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز، یک حساب انفرادی و یک حساب مشترک سپرده قرض‌الحسنه جاری و یک حساب انفرادی و یک حساب مشترک سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی برای هر شخص حقیقی نمی‌باشند.
- تبصره: چنانچه طرح‌های ویژه ارائه‌شده از سوی مؤسسات اعتباری در چارچوب ضوابط و مقررات ابلاغی بانک مرکزی، مستلزم افتتاح حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز و یا حساب سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی برای مشتری باشد و امکان استفاده از سایر حساب‌های سپرده‌ای موجود مشتری نزد مؤسسه اعتباری برای طرح مزبور فراهم نباشد، افتتاح حساب جدید منوط به بسته شدن حساب سپرده مشتری در پایان مدت طرح، از شمول حکم این ماده مستثناست.
ماده 20: مؤسسه اعتباری موظف است ظرف مدت شش ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این دستورالعمل، تمامی حساب‌های مازاد مشتری نزد خود را از طریق اطلاع‌رسانی عمومی و سه مرحله مکاتبه، به اطلاع وی رسانده و از مشتری درخواست نماید تا نسبت به تعیین تکلیف و بستن حساب‌های مازاد خود نزد هریک از شعب مؤسسه اعتباری اقدام کند.
ماده 21: در صورت عدم اقدام توسط مشتری در خصوص موضوع ماده 20، حداکثر ظرف مدت 30 روز تقویمی پس از آخرین مکاتبه، مؤسسه اعتباری موظف است رأساً نسبت به تعیین حساب‌های مازاد وی اقدام و وجوه آنها را به حسابی با همان ماهیت منتقل و حساب‌های مازاد را مسدود نماید. شرایط برداشت و یا انتقال وجوه از حساب مقصد، بر اساس توافقات فی‌مابین مؤسسه اعتباری و مشتری در کارت افتتاح حساب مقصد تعیین می‌گردد.
ماده 22: حساب‌های سپرده‌ای مشترک که تا قبل از لازم‌الاجرا شدن این دستورالعمل افتتاح شده‌اند از شمول مفاد مواد 20 و 21 این دستورالعمل مستثنا می‌باشند.
ماده 23: مؤسسه اعتباری موظف است ظرف مدت شش ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این دستورالعمل، حساب‌های غیرمتمرکز (سنتی) خود را به طور کامل غیرفعال نماید و صرفاً حساب‌های متمرکز، مورد استفاده مشتریان قرار گیرد.
ماده 24: مؤسسه اعتباری موظف است بسترهای لازم را به نحوی فراهم نماید که دسترسی مشتریان به حساب‌های متمرکز و استفاده از آنها در سطح تمامی شعب مؤسسه اعتباری امکان‌پذیر باشد.
ماده 25: تمامی حساب‌های سپرده‌ای موضوع این دستورالعمل، به استثنای حساب‌های سپرده‌ای که پس از انتقال وجه آنها به سایر حساب‌های مشابه مشتری توسط مؤسسه اعتباری مسدود شده و فاقد وجه می‌باشند، از امتیازات مربوط به آن حساب از قبیل شرکت در قرعه‌کشی و دریافت سود برخوردار می‌باشند.
ماده 26: مؤسسه اعتباری موظف است در صورت مراجعه صاحبان وجوه موضوع این دستورالعمل، در صورت عدم وجود منع قانونی و یا عدم انتقال وجوه به اشخاص دیگر وفق احکام لازم‌الاجرا، حسب نظر صاحبان وجوه نسبت به استرداد و یا انتقال آنها اقدام نماید.
ماده 27: چنانچه حساب سپرده‌ای و یا تمام یا بخشی از موجودی آن به موجب دستور مرجع قضایی و یا سایر مراجع ذی‌صلاح مسدود گردد، تا زمان رفع انسداد، حساب مزبور در همان سرفصلی که حساب مسدود شده، باقی می‌ماند. در این صورت تاریخ رفع مسدودی، مبدأ زمانی جهت انتقال حساب به سرفصل‌های موضوع این دستورالعمل می‌باشد.
ماده 28: بانک مرکزی می‌تواند عنداللزوم بابت هزینه‌هایی که مؤسسه اعتباری در راستای اجرای مفاد این دستورالعمل متحمل می‌شود، کارمزدهایی را تعیین کرده و به شبکه بانکی کشور ابلاغ نماید. مطالبه هرگونه وجه دیگری تحت هر عنوان از مشتریان بابت احکام موضوع این دستورالعمل ممنوع است.
ماده 29: مؤسسه اعتباری می‌تواند از وجوه مندرج در هریک از حساب‌های راکد، مطالبه‌نشده و وجوه بلاتکلیف با مبالغ معادل یا کمتر از 500،000 ریال، مطابق ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی، مبلغی را به عنوان کارمزد برداشت و به حساب درآمد خود منظور نماید.
- تبصره: در صورت مراجعه مشتری، مؤسسه اعتباری موظف است نسبت به استرداد مطالبات وی از محل هزینه‌های خود اقدام نماید.
ماده 30: بانک مرکزی می‌تواند حسب مقتضیات زمانی، مبالغ موضوع این دستورالعمل را تغییر دهد.
ماده 31: مؤسسه اعتباری موظف است ضوابط و مقررات مربوط به بازپرداخت مبالغ از حساب‌های راکد، مطالبه‌نشده و وجوه بلاتکلیف را به تصویب هیأت مدیره خود برساند.
ماده 32: مؤسسه اعتباری موظف است اطلاعات و آمار مربوط به انواع حساب‌های راکد، مطالبه‌نشده و وجوه بلاتکلیف از قبیل تعداد و مانده حساب‌ها را در مقاطع شش‌ماهه تهیه و برای هیأت مدیره، واحد بازرسی، واحد حسابرسی داخلی و بانک مرکزی ارسال نماید.
ماده 33: مؤسسه اعتباری موظف است در راستای اجرای مفاد این دستورالعمل، تمامی ضوابط و مقررات مرتبط از جمله ضوابط مبارزه با پولشویی را رعایت نماید.
ماده 34: تخطی از مفاد این دستورالعمل موجب اعمال مجازات‌های مقرر در ماده 44 قانون پولی و بانکی کشور و سایر قوانین و مقررات ذی‌ربط می‌شود.
دستورالعمل اجرایی شناسایی و تعیین تکلیف حساب‌های مطالبه‌نشده و مازاد ریالی در 34 ماده و 7 تبصره در یکهزار و دویست و سی و چهارمین جلسه مورخ 17/05/1396 شورای پول و اعتبار به تصویب رسید و سه ماه پس از تاریخ ابلاغ، لازم‌الاجرا بوده و از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این مصوبه بخشنامه‌های شماره م ب/578 مورخ 16/05/1381 و شماره 294844/91 مورخ 04/11/1391 و سایر ضوابط و مقررات مغایر با آن منسوخ می‌گردد.