کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری
در اجرای حکم مقرر در بند ح ذیل تبصره 16 قانون بودجه سال 1397 کل کشور، دستورالعمل پذیرش اوراق اسناد مالی اسلامی به‌عنوان ضمانت اعطای تسهیلات به پیمانکاران مجری طرح‌های عمرانی که ازاین‌پس دستورالعمل نامیده می‌شود، تدوین و ابلاغ می‌گردد.
ماده 1: در این دستورالعمل اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
- قانون: قانون بودجه سال 1397 کل کشور،
- بانک: بانک‌های عامل موضوع قانون که به‌موجب قوانین مربوط و یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تأسیس شده و تحت نظارت آن بانک در چهارچوب اساسنامه مصوب به عملیات بانکی اشتغال دارند،
- تسهیلات: تسهیلات قابل‌پرداخت به پیمانکاران مجری طرح‌های عمرانی موضوع بند ح تبصره 16 قانون،
- اوراق بهادار اسلامی: اوراق اسناد مالی اسلامی با‌نام یا بی‌نام موضوع بند ح تبصره 16 قانون از قبیل اوراق مشارکت، صکوک و اسناد خزانه اسلامی که به‌موجب قوانین و مقررات مربوط یا مجوز دولت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و یا سازمان بورس اوراق بهادار به قیمت اسمی مشخص برای مدتی معین منتشر می‌شود،
- شرکت: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سهامی عام) که طبق بند 7 ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده است،
- متقاضی: پیمانکار مجری طرح‌های عمرانی که شامل مشاوران، سازندگان و تأمین‌کنندگان تجهیزات طرح‌های عمرانی و شخص حقیقی یا حقوقی که طرف دیگر امضاءکنندگان پیمان است و دارنده یا مالک اوراق بهادار اسلامی بوده و وفق قانون، مفاد این دستورالعمل و سایر مقررات مربوط ابلاغی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، درخواست اخذ تسهیلات از محل ضمانت یا وثیقه‌گذاری اوراق مذکور را دارد.
ماده 2: بانک مکلف است با رعایت مفاد این دستورالعمل و سایر مقررات مربوط، نسبت به پذیرش انواع اوراق بهادار اسلامی به‌عنوان ضمانت تسهیلات پرداختی به متقاضی اقدام نماید.
ماده 3: توثیق کلیه اوراق بهادار اسلامی منتشره از طریق بازار پول در بانک عامل واگذاری اوراق مذکور از طریق سامانه سیما جهت ضمانت اخذ تسهیلات بانکی، تا پیش از معاملات ثانویه اوراق یادشده در سازمان بورس اوراق بهادار نیز امکان‌پذیر می‌باشد.
- تبصره: چگونگی توثیق اوراق یادشده به‌منظور ضمانت اخذ تسهیلات بانکی می‌بایست با هماهنگی متقاضی با بانک تسهیلات‌دهنده صورت پذیرد.
ماده 4: آن دسته از اوراق بهادار اسلامی که با تضمین بانک و یا مؤسسات اعتباری غیربانکی منتشر می‌گردد، از شمول اوراق بهادار اسلامی موضوع این دستورالعمل مستثنا می‌باشد.
ماده 5: بانک مکلف است قبل از اعطای تسهیلات، بدواً درخصوص صحت و اصالت اوراق بهادار اسلامی که توسط متقاضی ارائه شده، میزان نقدشوندگی و نیز سهل‌البیع بودن اوراق مزبور در جهت حفظ منابع خود و حقوق سپرده‌گذاران، به طرق مقتضی اطمینان حاصل نماید.
ماده 6: فرایند توثیق اوراق بهادار اسلامی جهت ضمانت اخذ تسهیلات بانکی همچون سایر اوراق بهادار ثبت‌شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار از طریق معرفی نماینده یا صاحب امضاء از سوی بانک و مراجعه به شرکت و طی مراحل تعیین‌شده و نیز امضاء و ارائه فرم توثیق تکمیل‌شده از سوی طرفین وثیقه‌گذار و وثیقه‌گیر انجام می‌پذیرد. سازوکار اجرایی مربوط به نحوه توثیق اوراق ارائه‌شده توسط متقاضی و متعلقات آن، شامل سود متعلقه، حق تقدم متعلقه و غیره، حسب نوع سند، فرایند رفع توثیق و همچنین شیوه تکمیل اسناد و فرم‌های مربوطه بر اساس دستورالعمل توثیق اوراق بهادار و سایر ضوابط و مقررات موردعمل سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت خواهد بود.
ماده 7: وجوه حاصل از سررسید نهایی اوراق مشارکت و اسناد خزانه اسلامی، در حکم اصل اوراق بوده و پس از سررسید نیز تا زمان تعیین تکلیف قطعی قرارداد توثیق، نزد شرکت باقی خواهد بود.
ماده 8: پس از تحقق ضمانت از طریق توثیق اوراق بهادار اسلامی، حسب نوع سند، حق تغییر مالکیت یا تبدیل وثیقه و به غیر از موارد زیر، از وثیقه‌گذار سلب می‌شود:
- اجازه کتبی مؤسسه اعتباری،
- حکم مرجع ذی‌صلاح قانونی.
ماده 9: مفاد این دستورالعمل به‌هیچ‌وجه نافی اجرای سایر ضوابط و مقررات ناظر بر اعطای تسهیلات خدمات بانکی ابلاغی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ازجمله الزامات حاکم بر اعتبارسنجی دقیق متقاضی و ضرورت سنجش وضعیت چک برگشتی و بدهی غیرجاری وی و یا سایر مقررات مربوط نمی‌باشد.
این دستورالعمل در 9 ماده و 1 تبصره در سیزدهمین جلسه مورخ 29/07/1397 کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجرا می‌باشد.