هیأت وزیران در جلسه مورخ 24/8/1394 به پیشنهاد شماره 8451 مورخ 20/2/1392 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد ماده 6 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1380 وماده 23 قانون برنامه و بودجه کل کشور مصوب 1351، آیین‌نامه تضمین معاملات دولتی را به شرح زیر تصویب نمود:
(چاپ شده در روزنامه رسمی مورخ 23/10/1394)
ماده 1: هدف و دامنه کاربرد این آیین‌نامه به شرح زیر می‌باشد:
- هدف: تحکیم تعهدات مناقصه گران یا داوطلبان و طرف‌های قراردادی، در اجرای قانون برگزاری مناقصات- مصوب 1383- و قانون آیین‌نامه معاملات دولتی- مصوب 1349- از طریق تبیین و تنظیم تضامین لازم برای معاملات با موضوع خرید از انواع کالاها و خدمات و نیز ارجاع کار و تشکیل آن معاملات از جمله قراردادهای خرید خدمات مشاوره، مدیریت طرح، امور پژوهشی و تحقیقاتی، امور نرم افزاری، امور پیمانکاری در زمینه‌های احداث و ساخت، طرح و ساخت (صنعتی یا غیر صنعتی)، نصب، ساخت و نصب، ترابری و انواع قرارداد پیمانکاری تعمیر، نگهداری و بهره برداری، خدمات پشتیبانی، امور حمل و نقل، اجاره و استجاره و نیز خرید ماشین آلات، تجهیزات، لوازم، مصالح و دیگر انواع کالاها و همچنین موارد مشابه آنها، به تنهایی یا به صورت ترکیبی از دو یا چند مورد از آنها.
- دامنه کاربرد: تمام دستگاه‌های موضوع بند ب ماده 11 قانون برگزاری مناقصات- مصوب 1383- و دستگاه‌های موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری- مصوب 1385- و نیز مواد 2 تا 5 قانون محاسبات عمومی کشور- مصوب 1366- برای انجام معاملات و ارجاع کار در اخذ تضامین مورد نیاز، تابع ضوابط مندرج در این آیین‌نامه هستند.
تبصره: در قراردادهای بیمه، اخذ تضمین از بیمه‌گر موضوعیت ندارد.
ماده 2: در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
- تضمین: سپردن مال یا وجه نقد یا به عهده گرفتن تعهد فرعی یا مضاعف به منظور پایبندی به یک تعهد اصلی و شروط مربوط به آن.
- ضمانتنامه: سندی برای توثیق تعهدات متعهد که شخص ثالثی (ضامن) بر اساس درخواست متعهد(مضمون عنه) و با رعایت ضوابط مربوط تعهد می‌کند که در سررسید یا شرایط معین، مبلغ معینی را بابت موضوع خاصی که مربوط به تعهد اصلی متعهد (مضمون عنه) است به ذی‌نفع تعهد اصلی (مضمون له) یا به حواله کارکرد او بپردازد.
- سپردن تضمین: انجام مجموعه اقدامات متعهد اصلی برای تأمین و تسلیم تضمین به مضمون له به نحوی که تضمین با رعایت تمام مقررات و ضوابط مربوط در دسترس ذی‌نفع تعهد (مضمون له) قرار گیرد و وی بتواند هر زمان که طبق مقررات خواست، وجه مربوط به آن را ضبط یا مبلغ ضمانتنامه را از ضامن دریافت کند.
- آزادسازی تضمین: انجام کلیه اقدامات در اختیار مضمون له (دستگاه مناقصه گزار یا کارفرما) به منظور آنکه تضمین یا ضمانتنامه از دسترس وی خارج گردد و مضمون عنه (مناقصه گر یا طرف قرارداد متعهد به تعهدات قراردادی) قادر باشد تضمین را به خود برگرداند. این اقدامات شامل اقدامات خارج از اختیار مضمون له نمی‌باشد.
- کارفرما: دستگاه‌های موضوع بند ب ماده 1 قانون برگزاری مناقصات- مصوب 1383- ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری- مصوب 1386- و نیز مواد 2 تا 5 قانون محاسبات عمومی کشور- مصوب 1366.
- اشخاص: هر شخص حقیقی یا حقوقی که در فرایند ارجاع کار، داوطلب شرکت در معامله و یا طرف قرارداد دولت قرار بگیرد و نیز دارای شرایط لازم باشد.
- فرایند ارجاع کار: مجموعه اقدامات قانونی برای انعقاد قراردادکارفرما با اشخاص مانند مناقصه، مزایده و ترک تشریفات یا عدم الزام به آن.
- تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار: تضمینی که اشخاص، برای اثبات قصد و حداقلی از توان خود به نفع کارفرما می‌سپارند تا کارفرما آنان را در مراحل بعدی فرایند ارجاع کار شرکت دهد.
- تضمین انجام تعهدات: تضمینی است که اشخاص پس از فرایند ارجاع کار و انتخاب شدن برای معامله، به منظور اثبات پایبندی به انجام تعهدات خود باید قبل از انعقاد قرارداد به کارفرما بسپارند.
- تضمین پیش پرداخت: تضمینی که اشخاص پس از انعقاد قرارداد، در قبال دریافت پیش پرداخت بر اساس اسناد ارجاع کار، به کارفرما می‌سپرند.
- سپرده حسن اجرای کار: مبلغ نقدی که بابت تضمین حسن اجرای کار از هر پرداخت کارفرما به طرف قرارداد، کسر و در دوره مقرر تعیین شده در قرارداد در حساب سپرده کارفرما نگهداری و پس از حصول شرایط مندرج در قرارداد (از حیث زمان و کم و کیف اجرای تعهدات قراردادی) آزاد می‌شود.
- تضمین حسن اجرای کار: تعهدی که اشخاص در قبال آزادسازی سپرده حسن اجرای کار به کارفرما می‌سپرند.
- کالا: محصولی که فرایند مصرف آن از فرایند تولیدش قابل تفکیک است و مالکیت آن می‌تواند از یک شخص به شخص دیگری منتقل شود.
- خدمات: محصولی که فرایند مصرف آن از فرایند تولید یا ایجاد آن قابل تفکیک نباشد، شامل انواع تغییرات سفارشی و خاص که به درخواست مشتری در وضعیت، شکل، موقعیت و مکان اشیاء یا اشخاص صورت پذیرد و شامل انواع خدمات مشاوره، آموزشی و درمانی یا انواع پیمانکاری از جمله پیمانکاری احداث، پیمانکاری ترابری، پیمانکاری تعمیر، نگهداری یا بهره برداری می‌شود.
- تأمین کالا: تحویل انواع کالا (که ممکن است تأمین کننده کالا تولید کننده با فقط فروشنده آن باشد) با مشخصات و نیز در مکان، زمان و شرایط مقرر به مشتری کالا تحویل می‌دهد.
- تولید: مجموعه فعالیت‌هایی که مستقل از درخواست سفارش دهنده خاص، به ایجاد کالا بیانجامد، تولید کننده، مواد و مصالح مورد نیاز تولید را تهیه و محصول تولید شده را برای انتقال عین با منفعت آن به متقاضیان احتمالی آینده آماده می‌سازد.
- پیمانکاری: هر نوع خدمت که بر اساس فعالیت مشخص و قیمت کل یا قیمت واحد کار مشخص و به صورت حجمی قابل واگذاری به اشخاص باشد از قبیل پیمانکاری احداث، پیمانکاری باربری و ترابری، پیمانکاری ساخت، پیمانکاری امور اداری و تایپ، پیمانکاری تنظیف، پیمانکاری طبخ غذا.
- ساخت: خدماتی که به ایجاد کالایی اعم از سازه‌های پیش ساخته، تأسیسات قابل حمل یا ماشین آلات و تجهیزات طبق سفارش کارفرما و برای استفاده در محلی دیگر (محلی غیر از محل ساخت) بیانجامد. معمولاً تهیه مواد و مصالح مورد نیاز ساخت با سازنده است.
- احداث: خدماتی که به ایجاد سازه، ساختمان، تأسیسات یا مستحدثاتی از قبیل خطوط لوله، سد، کانال، فرودگاه، راه، راه آهن، بارانداز، بندر، پل، تونل، انواع کارخانه‌های صنعتی و معدنی در ساختگاه مربوط به کارفرما بیانجامد. خدمات احداث ممکن است همراه با تعهد تهیه مواد و مصالح مورد نیاز برای احداث بوده یا نباشد. در ترکیبات سنتی مانند “طرح و ساخت” (صنعتی یا غیر صنعتی) “ساخت” در همین معنای “احداث” به کار رفته است.
- نصب: خدمتی به منظور برپا کردن، جای دادن یا پیوند دادن هر سامانه یا بخش کارکردی مستقل آن، در بخش‌های دیگر به نحوی که امکان بهره برداری مناسب آن فراهم گردد.
- امور ساختمانی: انواع اقدامات لازم برای احداث پروژه‌های عمرانی یا صنعتی از قبیل انواع ساختمان، ابنیه، خطوط لوله، سد، کانال، فرودگاه، راه و راه ریلی (راه آهن)، بند و بارانداز، پل و تونل و انواع کارخانه از جمله کارخانه‌های صنعتی، معدنی، شیمیایی و کشاورزی.
- بهره‌برداری: خدمت مستمری که جهت استفاده اقتصادی و ایمن از مستحدثات، سامانه‌ها، ماشین آلات، تجهیزات یا تأسیسات یا وسیله‌ای که دچار افت کارآیی یا از کارافتادگی شده است انجام می‌شود تا به حالت قابل بهره برداری بازگرداند و برای انجام وظیفه‌ای که به آن محول شده است، دوباره آماده شوند.
- ماشین آلات: مجموعه‌ای از قطعات، تجهیزات یا اجزای مرتبط که حداقل یکی از آنها متحرک بوده و دارای محرک و مهار کننده مناسب است و به منظور کارکرد مخصوصی به ویژه فرآوری، پردازش، عمل آوری، حرکت، ساخت، تولید، احداث یا نصب به یکدیگر متصل شده‌اند.
- ماشین‌آلات سفارشی: ماشین آلاتی که سازنده طبق سفارش کارفرما برای کاربرد خاصی می‌سازد یا از طریق اعمال تغییراتی طبق سفارش کارفرما آن را آمادۀ استفادۀ خاص می‌سازد.
- ماشین‌آلات آماده: ماشین آلاتی که به صورت آماده قبلاً تولید شده و برای استفاده‌های عمومی آماده عرضه یا تحویل می‌شود.
- اعتبار اسنادی: سندی الزام‌آور که با تنظیم و مبادله آن، کارفرما (خریدار) از بانک درخواست می‌کند تا انجام مراحل پرداخت به فروشنده بابت کالای ارسالی یا خدمت انجام شده را طبق قرارداد و پس از تأیید وی تعهد کند.
ماده 3: کارکرد تضامین به شرح زیر است:
- تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار،
- تضمین قراردادها که شامل موارد زیر است:
- تضمین انجام تعهدات
- تضمین پیش پرداخت
- تضمین حسن اجرای کار
ماده 4: ضمانتنامه‌های مقرر در آیین‌نامه به شرح زیر می‌باشد:
- ضمانتنامه‌های بانکی و یا ضمانتنامه‌های صادره از سوی مؤسسات اعتباری غیر بانکی که دارای مجوز فعالیت از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هستند،
- اصل فیش واریز وجه نقد به حساب سپرده بانکی مجاز،
- ضمانتنامه صادره توسط مؤسسات بیمه گر دارای مجوز لازم برای فعالیت و صدور ضمانتنامه از سوی بیمه مرکزی ایران،
- سفته با امضای صاحبان امضای مجاز همراه با مهر برای اشخاص حقوقی معادل هشتاد درصد ارزش اسمی آن،
- گواهی خالص مطالبات قطعی تأیید شده قراردادها از سوی دستگاه‌های اجرایی و ذی‌حسابان مربوط برای همان دستگاه اجرایی مطابق کاربرگ‌های پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است،
- اوراق مشارکت بی نام تضمین شده بانک‌ها و دولت با قابلیت بازخرید قبل از سررسید (موضوع قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت)،
- وثیقه ملکی معادل هشتاد درصد ارزش کارشناسی رسمی آن،
- ضمانتنامه‌های صادره توسط صندوق‌های ضمانت دولتی که به موجب قانون تأسیس شده یا می‌شوند و طبق اساسنامه فعالیت می‌نمایند،
- ضمانتنامه‌های صادره توسط صندوق نوآوری و شکوفایی و صندق‌های پژوهش و فناوری غیر دولتی موضوع ماده 100 قانون برنامه سوم توسعه و ماده 45 قانون برنامه چهارم توسعه و ماده 44 قانون رفع موانع رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور- مصوب 1394- و در چارچوب اساسنامه‌های نمونه موضوع تصویب‌نامه‌های شماره 64724/ت24721ه مورخ 28/12/1381 و شماره 75593/ت52232ه مورخ 11/6/1394 و در چارچوب دستورالعملی که با پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به تأیید رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و معاون علمی و فناوری رئیس جمهور می‌رسد.
تبصره 1: برای پذیرش گواهی موضوع بند ث این ماده به عنوان تضمین، لازم است برگه (فرم) تأییدیه طبق نمونه پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است، تکمیل و در ذیحسابی و یا امور مالی دستگاه مناقصه گزار نگهداری و در حساب‌ها اعمال گردد.
تبصره 2: اشخاص برای دریافت مطالبات خود باید به جای تضمین مورد بحث، تضمین قابل قبول (یک یا ترکیبی از تضمین نوع الف، پ، ج و ح ماده 4) به دستگاه اجرایی بسپارند.
تبصره 3: اوراق مشارکت مورد تضمین باید به ذیحساب یا مدیر امور مالی دستگاه اجرایی تحویل شود. ذیحساب یا مدیر امور مالی، حسب مورد عملیات حسابداری مربوط را در دفاتر مالی ثبت می‌کند و مسؤولیت حفظ و نگهداری اوراق مذکور را بر عهده دارد.
تبصره 4: اوراق مشارکت مورد وثیقه باید به مبلغ اسمی آنها به عنوان تضمین پذیرفته شود.
ماده 5: در معاملات خرید انواع کالا و ماشین آلات، تضمین‌ها شامل تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار و حسب مورد تضمین انجام تعهدات، تضمین پیش پرداخت و تضمین حسن اجرای کار است که مبلغ آنها به شرح زیر تعیین می‌شود:
الف. تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار: مبلغ تضمین برحسب درصدی از برآورد خرید به شرح جدول شماره 1 تعیین می‌شود:
| مبلغ برآورد | تا 20 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 20 تا 200 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 200 برابر سقف معاملات متوسط |
| درصد | 5 | 2 | 1 |
| نوع تضمین | تضمین معتبر شرکت در فرایند ارجاع کار، به صورت یک ترکیبی از تضمین‌های موضوع بندهای الف، ب، پ، ج، چ و ح ماده 4 می‌باشد. | ||
جدول شماره 1: مبلغ تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار خرید کالا و ماشین آلات آماده و سفارشی
ب. تضمین انجام تعهدات: مبلغ تضمین انجام تعهدات در معاملات خرید کالا و ماشین آلات آماده ده درصد مبلغ معامله و در معاملاتی که موضوع آن خرید ماشین آلات سفارشی (از اشخاصی که تعهد ساخت و فروش را می‌پذیرند) است به میزان حداقل پنج درصد مبلغ معامله می‌باشد. تضمین معتبر برای انجام تعهدات برحسب درصدی از مبلغ معامله به شرح جداول شماره 2 و 3 می‌باشد:
| مبلغ برآورد | تا 20 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 20 برابر سقف معاملات متوسط | |
| درصد | 10 | 5 | 5 |
| نوع تضمین | الف، ب، پ، ج، چ، ح | الف، ب، پ، ج، چ، ح | الف، ب، پ، ت، ج، چ، ح |
جدول شماره 2: مبلغ تضمین انجام تعهدات در معاملات خرید کالا و ماشین آلات آماده
| مبلغ برآورد | تا 20 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 20 برابر سقف معاملات متوسط | |
| درصد | 5 | 5/2 | 5/2 |
| نوع تضمین | الف، ب، پ، ج، چ، ح | الف، ب، پ، ج، چ، ح | الف، ب، پ، ت، ج، چ، ح |
جدول شماره 3: مبلغ تضمین انجام تعهدات در معاملات خرید ماشین آلات سفارشی (ساخت ماشین آلات)
مهلت‌های مناقصه گر برای ارائه تضمین انجام تعهدات و امضای قرارداد باید در اسناد ارجاع کار تصریح شود. مهلت مناقصه گزار در امضاء و ابلاغ قرارداد حداکثر تا پایان مدت اعتبار پیشنهادها است.
- تبصره 1: در خرید کالا و ماشین آلات آماده، چنانچه تحویل کل موضوع معامله به کارفرما طبق مشخصات فنی به صورت یکجا در قبال دریافت مبلغ و با ارائه تضامین کیفیت (گارانتی) لازم صورت پذیرد، ارائه تضمین انجام تعهدات ضرورت ندارد.
- تبصره 2: در معاملات خرید کالا و ماشن آلات آماده به میزان تضمین انجام تعهدات، از کالای مورد معامله به عنوان تضمین انجام تعهدات دریافت می‌شود. عدم پذیرش این موضوع باید در اسناد ارجاع کار قید گردد.
پ. تضمین معتبر برای پیش پرداخت: معادل مبلغ پیش پرداخت که شامل ضمانتنامه‌های موضوع بندهای الف، پ، ث، ج، چ، ح ماده 4 می‌باشد.
ت. نگهداری و آزادسازی تضمین انجام تعهدات: تضمین انجام تعهدات در معامله ماشین آلات، تجهیزات و انواع کالاهایی که احراز عملکرد آن کالاها در دوره زمانی مشخص شده در هنگام ارجاع کار یا انعقاد قرارداد لازم است، باید تا پایان آن دوره زمانی یاقی مانده و آزاد نشود مگر آنکه در قرارداد مربوط، تضمین کیفیت (گارانتی) مناسبی جایگزین آن شود.
- تبصره 1: تسری این تضمین به کالاهای مصرفی به تشخیص کارفرما و اعلام آن در اسناد فرایند ارجاع کار می‌باشد.
- تبصره 2: صد در صد مبلغ سپرده حسن اجرای کار در ازای ضمانتنامه‌های موضوع بندهای الف، پ، ج، چ، و ح ماده 4 به پیمانکار یازگردانده می‌شود. حداکثر پنجاه درصد ضمانتنامه‌ها می‌تواند از نوع موضوع بند ث ماده باشد.
ماده 6: در فرایند ارجاع کار و معاملات خدمات پیمانکاری از جمله پیمانکاری احداث (امور ساختمانی)، پیمانکاری نصب، ساخت، ساخت و نصب، استخراج و فراوری معادن، حمل و نقل کالا (باربری)، حمل و نقل مسافر، تعمیر، نگهداری، بهره‌برداری و انواع خدمات پشتیبانی، تضمین‌ها شامل تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار، تضمین انجام تعهدات، تضمین پیش پرداخت و حسن اجرای کار است که مبلغ آنها به شرح زیر تعیین می‌شود:
الف. تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار: مبلغ تضمین برحسب درصدی از برآورد هزینه اجرای کار به شرح جدول شماره 4 تعیین می‌شود:
| مبلغ برآورد | تا 20 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 20 تا 200 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 200 تا 2000 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 2000 برابر سقف معاملات متوسط |
| درصد | 5 | 2 | 1 | 5/0 |
| نوع تضمین | تضمین معتبر شرکت در فرایند ارجاع کار، به صورت یک ترکیبی از تضمین‌های موضوع بندهای الف، ب، پ، ج، چ و ح ماده 4 می‌باشد. | |||
جدول شماره 4: مبلغ تضمین شرکت در فرآیند ارجاع کار پیمانکاری
ب. تضمین انجام تعهدات: مبلغ تضمین انجام تعهدات در معاملاتی که موضوع آن پیمانکاری احداث (انجام امور ساختمانی) یا استخراج و فرآوری معادن، حمل و نقل کالا (باربری)، نصب، ساخت یا ساخت و نصب است، پنج درصد و در معاملاتی با موضوع پیمانکاری تعمیر، نگهداری و بهره برداری، خدمات پشتیبانی، حمل و نقل مسافر و سایر معاملاتی که در آیین‌نامه تصریح نشده است ده درصد معامله به شرح جداول شماره 5 و 6 می‌باشد:
| مبلغ برآورد | تا 20 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 20 برابر سقف معاملات متوسط | |
| درصد | 5 | 5/2 | 5/2 |
| نوع تضمین | الف، ب، پ، ج، چ، ح | الف، ب، پ، ج، چ، ح | الف، ب، پ، ت، ج، چ، ح |
جدول شماره 5: مبلغ تضمین انجام تعهدات در معاملات پیمانکاری احداث (امور ساختمانی)، استخراج و فرآوری معادن، حمل و نقل کالا (باربری)، نصب، ساخت یا ساخت و نصب
| مبلغ برآورد | تا 20 برابر سقف معاملات متوسط | مازاد بر 20 برابر سقف معاملات متوسط | |
| درصد | 10 | 5 | 5 |
| نوع تضمین | الف، ب، پ، ج، چ، ح | الف، ب، پ، ج، چ، ح | الف، ب، پ، ت، ج، چ، ح |
جدول شماره 6: مبلغ تضمین انجام تعهدات در معاملات پیمانکاری تعمیر، نگهداری و بهره‌برداری، خدمات پشتیبانی، حمل و نقل مسافر و سایر
مهلت‌های مناقصه‌گر برای ارائه تضمین انجام تعهدات و امضای قرارداد پایه در اسناد ارجاع کار تصریح شود. مهلت مناقصه گزار در امضاء و ابلاغ قرارداد حداکثر تا پایان مدت اعتبار پیشنهادها است.
پ. تضمین پیش پرداخت: میزان پیش پرداخت از پانزده درصد تا بیست درصد مبلغ اولیه پیمان است که مقدار دقیق آن باید در اسناد فرایند ارجاع کار و پیمان از سوی کارفرما پیش‌بینی و قید شود. تضمین معتبر برای پیش پرداخت شامل ضمانتنامه‌های موضوع بندهای الف، پ،، ث، ج، چ و ح ماده 4 می‌باشد.
- تبصره 1: در قراردادهای پیمانکاری احداث، مبلغ پیش پرداخت در سه قسط به شرح زیر در ازای ارائه ضمانتنامه به نفع دستگاه اجرایی بدون کسر کسورات قانونی پرداخت می‌شود:
- قسط اول معادل چهل درصد مبلغ پیش پرداخت، پس از تحویل کارگاه، قسط دوم معادل سی درصد مبلغ پیش پرداخت، پس از تجهیز کارگاه که طبق شرایط تعیین شده در اسناد ارجاع کار و قرارداد برای شروع عملیات لازم است و قسط سوم معادل سی درصد مبلغ پیش پرداخت، پس از انجام سی درصد مبلغ اولیه پیمان طبق صورت وضعیت‌های موقت بدون محاسبه مصالح پای کار.
- پس از واریز اقساط اول و دوم پیش پرداخت، (معادل هفتاد درصد پیش پرداخت) نسبت مبلغ کل پیش پرداخت به مبلغ اولیه پیمان از مبلغ ناخالص تمام صورت وضعیت‌های موقت (به استثنای تعدیل، مابه التفاوت نرخ مصالح و پرداخت‌های مشابه) کسر می‌شود و بعد از واریز قسط سوم، معادل یکصد و چهارده درصد نسبت کل پیش پرداخت به مبلغ اولیه پیمان از صورت وضعیت‌ها کسر می‌شود به نحوی که مبلغ پیش پرداخت تا آخرین صورت وضعیت موقت مستهلک شود.
- تبصره 2: چنانچه مبلغ پیش پرداخت به حساب مشترک دستگاه اجرایی و پیمانکار واریز شود و با نظارت دستگاه اجرایی به مصرف تجهیز کارگاه، تکمیل ناوگان، ماشین آلات و خرید تجهیزات و مصالح برسد، دستگاه‌های اجرایی مجازند به جای تضمین‌های تأدیه پیش پرداخت، تا هر مبلغ سفته دریافت کنند. پیمانکار باید ماشین آلات خریداری شده از این محل را به عنوان وثیقه دریافت پیش پرداخت در رهن دستگاه اجرایی قرار دهد و تا تصفیه بدهی خود بابت پیش پرداخت، حق خارج کردن آنها از کارگاه بدون اجازه دستگاه اجرایی را ندارد.
- تبصره 3: اقساط پیش پرداخت و چگونگی بازپرداخت در سایر قراردادهای پیمانکاری باید باتوجه به برنامه زمانبندی انجام کار در اسناد مناقصه و شرایط قراردادی درج شود.
ت. سپرده حسن اجرای کار: بابت تضمین حسن اجرای کار معادل ده درصد از هر پرداخت به استثنای پیش پرداخت، کسر و به حساب سپرده واریز می‌شود.تا صد در صد مبلغ سپرده حسن اجرای کار در ازای ضمانتنامه‌های موضوع بندهای الف، پ، ث، ج، چ، ح ماده 4 که می‌تواند حداکثر پنجاه درصد آن از تضمین موضوع بند ث ماده 4 باشد، به پیمانکار بازگردانده می‌شود.
- تبصره: در مواردی که پیمانکار مطابق قوانین و مقررات مربوط در پروژه‌های تملک دارایی‌ها سرمایه‌ای، مشارکت و سرمایه‌گذاری نماید، اموال و دارایی‌های ایجاد شده به نسبت سهم پیمانکار به عنوان تضمین قابل قبول بوده و دستگاه اجرایی مربوط می‌تواند به تشخیص و برآورد خود، اموال و دارایی‌های مذکور را به عنوان تضمین حسن اجرای کار پروژه مربوطه پذیرفته یا جایگزین سایر تضمین‌های سپرده شده قبلی پروژه نماید.
ماده 7: برای انتخاب مشاور، در کارهای مطالعاتی، طراحی، مدیریت طرح، نظارت، امور تحقیقاتی و پژوهشی و امور نرم افزاری موضوع خدمات بند ه ماده 29 قانون برگزاری مناقصات- مصوب 1383- تضامین به صورت زیر است:
الف. تضمین انجام تعهدات: تضمین انجام تعهدات، بعد از ابلاغ انتخاب مشاور، یا ابلاغ آمادگی برای انعقاد قرارداد، باید به میزان پنج درصد مبلغ قرارداد حسب مورد طبق مهلت تعیین شده در اسناد درخواست پیشنهاد، توسط وی به دستگاه اجرایی تحویل گردد. مهلت‌های داوطلب برای ارائه تضمین انجام تعهدات و امضای قرارداد باید در اسناد ارجاع کار تصریح شود. مهلت کارفرما در امضاء و ابلاغ قرارداد حداکثر تا پایان مدت اعتبار پیشنهادها است.
ب. تضمین پیش پرداخت: مبلغ پیش پرداخت در کارهای مطالعاتی، طراحی، مدیریت طرح، امور تحقیقاتی و پژوهشی و امور نرم افزاری در صورت درخواست مشاور معادل بیست و پنج درصد مبلغ اولیه قرارداد (همان مرحله) می‌باشد، که باید بدون کسر کسورات قانونی و در ازای ضمانتنامه به دستگاه اجرایی، پرداخت شود. برای خدمات مربوط به دوره ساخت و تحویل (نظارت عالیه و کارگاهی) معادل ده درصد مبلغ اولیه قرارداد همان مرحله می‌باشد که باید بدون کسر کسورات قانونی و در ازای ضمانتنامه به دستگاه اجرایی پرداخت شود.
پ. سپرده حسن اجرای کار: بابت حسن اجرای کار معادل ده درصد از هر پرداخت کسر و به حساب سپرده واریز می‌شود. مبالغ نقدی سپرده حسن اجرای کار در ازای ارائه ضمانتنامه‌های موضوع ماده 4، به طرف قرارداد (مشاور) بازرگردانده می‌شود. آزادسازی تضمین انجام تعهدات و حسن اجرای کار، تابع شرایط قراردادی است.
| موضوع تضمین | میزان | |
| تضمین انجام تعهدات | پنج درصد | |
| تضمین پیش پرداخت | مطالعاتی، طراحی، پژوهشی، نرم افزاری | ده درصد |
| نظارت عالی و کارگاهی | ||
| سپرده حسن اجرای کار | ده درصد | |
جدول شماره 7: مبالغ تضمین خرید خدمات مشاوره
تضامین قابل قبول مشاور می‌تواند یک یا ترکیبی از ضمانتنامه‌های ماده 4 باشد.
- تبصره: در قراردادهای پژوهشی و تحقیقاتی دستگاه‌های اجرایی با دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی و آموزشی دولتی، ارائه ضمانتنامه کتبی با امضای روسای دانشگا‌ها، مؤسسات پژوهشی و آموزشی طرف قرارداد مجاز است. در صورت عدم انجام تعهدات موضوع ضمانتنامه یاد شده، وزارت امور اقتصادی و دارایی (خزانه داری کل کشور) مکلف است با درخواست دستگاه اجرایی و تأیید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، مبلغ ضمانتنامه را از محل موجودی حساب درآمد اختصاصی دانشگاه‌ها به دستگاه اجرایی ذی‌نفع مسترد نماید.
ماده 8: تضامین گروه همکاری (مشارکت مدنی) و کارهای ترکیبی به شرح زیر است:
- تضامین گروه همکاری (مشارکت مدنی) باید به عهده راهبر گروه یا به صورت تجمیع تضامین شرکاء به تناسب سهم الشرکه آنان باشد و در کلیه اقدامات بعدی مجموعه تضامین شرکاء یک واحد محسوب می‌شود. در هر حال مبلغ تضمین بر اساس کل مبلغ برآورد محاسبه و در صورتی که ضبط ضروری باشد کل تضامین ضبط می‌شود. شرایط و نحوه ارائه اینگونه تضامین باید در شرایط ارجاع کار و شرایط قراردادی لحاظ گردد.
- در معاملاتی که موضوع آن ترکیبی از تأمین مصالح، تجهیزات، کالا و خدمات مرتبط در قالب قرارداد خرید مشتمل بر یک یا چند مورد تولید یا عرضه، حمل، نصب و پشتیبانی باشد، به شرط آنکه مجموع خدمات نصب و پشتیبانی کمتر از بیست و پنج درصد مبلغ برآوردی باشد، تضامین آن مشمول ضوابط تضامین خرید کالا خواهد بود. در غیر اینصورت، تضامین هر بخش قرارداد طبق ضوابط بخش مربوط به خود می‌باشد.
- در معاملاتی که موضوع آن ترکیبی از خدمات مشاوره و پیمانکاری است (مانند امور پیمانکاری طرح و ساخت، امور پیمانکاری طراحی و نصب، امور پیمانکاری طراحی و ساخت و نصب، امور پیمانکاری طراحی و تأمین کالا و احداث) در صورتی که سهم بخش مشاوره کمتر از بیست و پنج درصد کل قرارداد باشد، تضامین آن مشمول ضوابط تضامین پیمانکاری خواهد بود. در غیر اینصورت، تضامین هر بخش قرارداد طبق ضوابط بخش مربوط به خود می‌باشد.
- در معاملاتی که موضوع آن ترکیبی از خدمات مشاوره و خرید کالا یا ماشین‌آلات است، تضامین آن مشمول ضوابط تضامین خرید کالا است.
ماده 9: تضمین معتبر برای شرکت در فرآیند ارجاع کار و تضامین انعقاد قرارداد ارزی ریالی، مطابق ضوابط این آیین‌نامه می‌باشد. تضمین بخش ارزی فقط ضمانتنامه‌های ارزی بانکی از بانک‌های داخلی دارای مجوز یا تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و یا بانک‌های خارجی مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قابل قبول است. تضمین بخش ارزی و بخش ریالی باید بر اساس جداول این آیین‌نامه و متناسب با بخش ارزی و ریالی به همان ارز موضوع قرارداد باشد. در این صورت نیز مبلغ تضمین بر اساس کل مبلغ برآورد محاسبه می‌شود.
- تبصره: اشخاص ایرانی مجازند به جای ضمانت نامه‌های ارزی، ضمانتنامه ریالی بانکی بر اساس نرخ تسعیر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (زمان تسلیم) ارائه نمایند. لازم است مبلغ ضمانتنامه در هر دوره دوازده ماهه که نرخ تسعیر ارز بیش از دو درصد افزایش داشته، به روز شده و کسری آن تحویل دستگاه اجرایی گردد.
ماده 10: نحوه آزادسازی و ضبط تضمین‌ها به شرح زیر می‌باشد:
- پس از تعیین برندگان اول و دوم، تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار سایر شرکت کنندگان باید حداکثر ظرف هفت روز کاری آزاد شود.
- در صورت امتناع برنده اول از انعقاد قرارداد یا عدم ارائه تضمین انجام تعهدات، تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار وی ضبط و قرارداد با برنده منعقد می‌گردد. در صورت امتناع نفر دوم یا عدم انعقاد قرارداد، تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار وی نیز ضبط و فرایند ارجاع کار تجدید می‌شود.
- تضمین پیش پرداخت به تناسب استهلاک آن بنا به درخواست سپارنده، آزاد می‌شود.
- آزادسازی و ضبط تضامین در سایر موارد طبق مفاد قرارداد است.
- در صورت وقوع شرایط ضبط تضمین (مطابق قرارداد) و اقدام کارفرما برای ضبط، وی موظف است این موضوع را طی ابلاغیه‌ای با ذکر مستندات و دلایل به مضمون عنه اعلام نماید.
- دستگاه اجرایی و بانک‌ها باید از کاربرگ‌های پیوست این آیین‌نامه که تأیید شده به مهر دفتر هیأت دولت است برای تضامین موضوع بندهای الف، ث، و ح ماده 4 حسب مورد استفاده کنند. شرایطی که در کاربرگ‌های یاد شده برای آزادسازی یا ابطال ضمانتنامه‌های بانکی تعیین شده است برای انواع دیگر تضمین باید رعایت شود.
ماده 11: ضمانت تأخیر تعهدات مالی مناقصه گزار (کارفرما)که طبق بند ب ماده 10 قانون برگزاری مناقصات- مصویب 1383- باید در اسناد مناقصه و به تبع آن در قرارداد منعقده قید و تعهد گردد، بر اساس شاخص تورم اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعدیل و پرداخت می‌گردد. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، نحوه محاسبه تمدید مدت پیمان (مجاز شمردن تأخیر تحویل مورد معامله) با لحاظ پرداخت ضمان تأخیر تعهدات مالی کارفرما را تهیه و ابلاغ نماید.
ماده 12: ضوابط مندرج در این آیین‌نامه برای اخذ تضامین شرکت در فرایند ارجاع کار و انجام تعهدات معاملات خرید کالا و خدمات تعیین شده و سایر تضامین به تشخیص کارفرما حسب مورد، در صورتی که با عمل مزایده منطبق باشد باید در مزایده‌ها رعایت گردد.
ماده 13: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نظارت بر حسن اجرا، تبیین و تفسیر این آیین‌نامه را بر عهده دارد.
ماده 14: از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این آیین‌نامه، همه آیین‌نامه‌ها و ضوابط قبلی تمامی دستگاه‌های مشمول و دستگاه‌هایی که مقررات خاص خود را در این زمینه دارند، از جمله تصویب‌نامه‌های شماره 42956/ت28493ه مورخ 11/8/1382، شماره 20071/ت30980ه مورخ 21/4/1383، شماره 212765/ت37774ک مورخ 27/12/1386، شماره 122/ت38449ه مورخ 7/2/1387، شماره 151290/ت39511ه مورخ 29/7/1388، شماره 101017ت/48002ک مورخ 2/5/1392 و شماره 22643/ت50143 لغو می‌شوند.